Di sản làng Việt là tiềm năng văn hóa to lớn. Cần biến tiềm năng đó thành nguồn lực để phát triển nông thôn Việt Nam bền vững và giàu bản sắc.

Di sản làng Việt là tiềm năng văn hóa to lớn. Cần biến tiềm năng đó thành nguồn lực để phát triển nông thôn Việt Nam bền vững và giàu bản sắc.

Làng Nha Xá (Hà Nam) - CÔNG TRÌNH DI SẢN TRUYỀN THỐNG LÀNG NHA XÁ

 

 

Làng Nha Xá không có nhiều di sản kiến trúc. Tiêu biểu có 3 di tích: đình làng, chùa làng và nhà thờ.
Thống kê di sản kiến trúc làng Nha Xá
STT
Tên di tích
Vị trí
Được xếp hạng
1
Đình làng Nha Xá Giữa làng DTLS cấp Tỉnh
2
Chùa Nha Xá
(Đang cải tạo xây dựng mới)
Cuối làng  
3
Nhà thờ Giữa làng  
 

Đình làng Nha Xá

Theo dân làng kể lại, đình làng đã được xây dựng lại nhiều lần, ngôi đình hiện nay được xây dựng vào khoảng những năm 1940, do KTS. Tạ Mỹ Duật, một trong những KTS thế hệ đầu tiên của Việt Nam, thiết kế. Theo như nhận xét của cố GS. Trần Quốc Vương, đình Nha Xá có phong cách độc nhất vô nhị tại Việt Nam.
Toàn cảnh đình Nha Xá – Giếng Làng
Đình Nha Xá được thiết kế xây dựng trên khuôn viên đất tương đối hẹp và được thiết kế xây dựng vào năm 1940 nên chỉ có đình bố cục ở trung tâm thửa đất gần về phía cổng, cận về phía sau để lại khoảng sân phía trước làm minh đường hướng về phía Đông.
 
Mặt bằng tổng thể Đình làng Nha Xá
Phần nhà phụ và sân khấu mới xây dựng ở phía Bắc của đình dùng làm nơi chuẩn bị cỗ, lễ cho các hoạt động lễ hội của làng và tết Trung Thu cho thiếu nhi.
Cổng đình hướng thẳng ra và cách trục đường chính ở hướng Nam 50m, cánh cổng sắt mới.
    
Một số hình ảnh đình làng Nha Xá
 

 

Nhà thờ Nha Xá
Toàn cảnh nhà thờ Nha Xá
 
Ao, giếng
Do đặc điểm vùng trũng, làng Nha Xá có hệ thống mặt nước ao hồ phân bố dày đều khắp làng, hầu như mỗi nhà đều có một ao tự đào để lấy đất đắp nền nhà chống ngập lụt, chứa nước sinh hoạt và tưới cây, nuôi trồng thủy sản.
Làng còn một giếng đất hình tròn có đường kính 15m, (lòng chảo sâu nhất ở giữa 2,4m) trước cổng đình đã được xây kè bờ. Đây là nguồn nước sinh hoạt của làng trước đây và dùng trong các việc của đình làng, lễ hội.
Điếm, cổng xóm
 
 
Một số hình ảnh kiến trúc làng Nha Xá
Nhà cổ
Hiện nay, trong làng còn lưu giữ được khoảng 10 ngôi nhà xây trong thời kỳ Pháp thuộc, do KTS người Pháp và người Việt thiết kế. Tiêu biểu có nhà của gia đình ông Phạm Khắc Tiệp, nhà bà Lê Thị Đằng ... Tuy nhiên, số lượng nhà thời Pháp thuộc trong làng đang giảm sút nhanh chóng. Những năm 1980, nhà kiểu Pháp trong làng còn nhiều, thế rồi mỗi năm giảm dần. Nhà kiểu Pháp xuống cấp dần đến mức không còn đảm bảo an toàn, tiếc nhưng nhiều người đành phá xây nhà mới.
Kiến trúc nhà cụ Phạm Khắc Tiệp
Đến năm 2011, làng còn giữ được khoảng 20 ngôi nhà kiểu Pháp, có quá nửa số đang xuống cấp trầm trọng. Nếu không được đầu tư bảo tồn kịp thời, những công trình kiến trúc này sẽ dần biến mất.
Nhà cụ Lê Thị Hồng An (Trước khi cải tạo)
 
Liên hệ trao đổi và chia sẻ
0913 542 332
phcuong39@gmail.com

DI SẢN LÀNG VIỆT

Assoc. Prof. Dr. PHAM HUNG CUONG
Head of Urban and Regional Planning Department
Address: 55 Giai Phong Road, Hai Ba Trung District, Hanoi, Vietnam
Email: cuongph@huce.edu.vn/ phcuong39@gmail.com

Mobile: 0913542332