Làng Cự đà nổi tiếng với nghề làm miến và nghề làm tương. Nghề làm miến bằng tay của làng Cự đà có từ những năm 1950-1960. Người khai sinh nghề này là ông Trịnh Văn Cẩn đưa từ Hà nội về. Nghề làm tương có từ rất lâu đời, trùng thời gian làng Cự đà hình thành. Nghề này đều yêu cầu bí quyết làm nghề để có sản phẩm chất lượng.
Nghề làm miến
Về sản lượng nghề làm miến: Làm miến quanh năm, mỗi ngày, làng Cự đà có khoảng 15 tấn miến được xuất xưởng. Lượng khách đặt hàng miến ngày càng tăng, nhiều khách hàng phải đặt hàng từ rất lâu mới có hàng để lấy. Cứ vào mùa cưới, lễ hội, hoặc Tết nguyên đán cổ truyền, mỗi ngày phải có 20-25 tấn miến Cự đà được ra lò
Về mô hình sản xuất: Miến chủ yếu được sản xuất theo mô hình hộ gia đình. Trước đây, miến làm thủ công, tráng bằng tay ở nồi rộng miệng hay cái chảo, ngày chỉ hơn 1 tạ miến. Sau này phát huy sáng tạo khoa học thì làm bằng máy. Hầu như các cơ sở sản xuất hiện nay đều làm bằng máy, kể cả máy tráng và máy cắt miến. Mỗi gia đình có thể sản xuất 1,5-2 tấn/ ngày.
Cự Đà được đánh giá là một trong những làng nghề làm miến lớn nhất miền Bắc
Nguyên liệu để làm miến được làm từ củ dong riềng, chúng được xay bằng cối hoặc máy nhuyễn thành bột lỏng. Sau đó được ngâm với nước để lọc trắng lấy phần tinh bột. Một phần bột được ngâm với nước sôi gọi là bột chín
Công đoạn tráng miến
Bành được tráng chín sẽ được trả lên tấm phên dọc. Những chiếc phên thường có diện tích 1,0 x 2,2 m được làm từ tre và đặc biệt phải từ vỏ tre có tính chống ẩm mốc và không dính
Người dân sử dụng xe kéo tay để đưa những tấm phên miến đó ra các khu vực đất trống nhiều nắng phơi khô. Tấm phên nặng khoảng 10kg
Phên miến mảng phơi khô, sau đó tẩm ướt và tách thành các sợ nhỏ dài. Công đoạn tiếp theo là phơi khô lần 2 ở ngoài đồng
Công đoạn cuối cùng, miến được đóng thành bó lớn
Nghề làm tương
Tương Cự đà đã được Cục sở hữu trí tuệ cấp thương hiệu sản phẩm nên có chỗ đứng vững vàng trên thị trường. Sản phẩm tương Cự đà đã được bán ở những siêu thị lớn, tiêu thụ ở những tỉnh, thành phố trong cả nước và đã xuất khẩu sang một số nước Châu Á. Tương chủ yếu được sản xuất theo mô hình hộ gia đình
Một số hình ảnh về nghề làm tương Cự Đà:
Công đoạn phơi
Công đoạn đóng chai
Công đoạn dán nhãn
DI SẢN LÀNG VIỆT
Assoc. Prof. Dr. PHAM HUNG CUONG
Head of Urban and Regional Planning Department
Address: 55 Giai Phong Road, Hai Ba Trung District, Hanoi, Vietnam
Email: cuongph@huce.edu.vn/ phcuong39@gmail.com
Mobile: 0913542332