Bên kia sông Đuống
Quê hương ta lúa nếp thơm đồng
Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp
Những câu thơ gợi lên hình ảnh ấn tượng nhưng êm ả này trong bài thơ “Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm đã giúp nhắc nhở chúng ta về một làng nghề mang đậm hồn dân tộc.
Làng tranh Đông Hồ được nhắc đến trong câu thơ, thuộc xã Song Hồ là một xã ven sông Đuống, nằm về phía Bắc của huyện Thuận Thành – Tỉnh Bắc. Xã nằm tiếp giáp với thị trấn Hồ, cách trung tâm thị xã Bắc Ninh khoảng 14 km, xã Song Hồ có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội và lưu thông hàng hóa.
Đông Hồ là tên một làng quê cổ, người dân hay gọi tắt là làng Hồ, vì thế mới có tên “Tranh làng Hồ”.
Tên cổ của làng Đông Hồ là là Đông Mại hay làng Mái thuộc tổng Hồ, huyện Siêu Loại, phủ Thuận An, trấn Kinh Bắc (khoảng năm 1862 thời Nguyễn, Thuận An được đổi thành Thuận Thành cho tới nay).
Theo các di chỉ khảo cổ tìm được tại địa điểm Kè Đá, xõm Bãi, gần đây đất Song Hồ được xác định là một vùng đất cổ, có cư dân sinh sống đông đúc từ thời Hùng Vương cách nay 2000 năm.
Làng cổ Đông Hồ, (làng Mái) trước đây nằm ven sông Đuống, là khu vực đồng bãi ngoài đê ngày nay. Theo dân làng kể lại, trước đây làng hay bị lụt lội mỗi mùa nước lên. Vì vậy, sau này làng đã rời vào lập làng phía trong đê tại vị trí thôn Đông Khê ngày nay.
Dân gian vẫn truyền lại mấy câu ca rằng:
Hỡi cô thắt lưng bao xanh
Có về làng Mái với anh thì về
Làng Mái có lịch có lề
Có sông tắm mát có nghề làm tranh
Làng Đông Hồ nằm ngay sát bờ sông Đuống, ngày xưa chỉ cách sông một con đê, đó là ý trong câu "Có sông tắm mát có nghề làm tranh". Trước đây có bến đò Hồ ngang qua sông sang địa phận huyện Tiên Du, ngày nay đã có cầu Hồ được xây dựng kiên cố, giao thông thuận lợi.
Ngày nay, xã Song Hồ bao gồm 4 thôn: Đông Khê, Đạo Tú, Tú Tháp, Lạc Hoài. Làng tranh dân gian Đông Hồ nằm tại thôn Đông Khê.
